فراسوی خبر... 15 فروردین

بُمب اتُم روی میز رژیم و طرفهای خارجی آن

منصور امان

به موازات شدت گرفتن تلاشهای بین المللی برای اعمال تحریمهای تازه علیه رژیم جمهوری اسلامی، طرفهای خارجی حاکمان ایران با لحن صریح تری از اهداف واقعی ماجراجویی هسته ای آنها سُخن می گویند.

پس از اشاره مُستقیم رهبران بریتانیا، آلمان و فرانسه به ماهیت نظامی پروژه هسته ای رژیم مُلاها و نیز ابراز "نگرانی" بی پیشینه روسیه در همین باره، اکنون رییس جمهور آمریکا نیز به طور شفاف اعلام خطر کرده است: "همه ی نشانه ها بیانگر آن است که رژیم ایران در پی ظرفیت سازی به منظور ساخت بُمب اتُمی می باشد."

ارزیابی هُشدار دهنده طرفهای خارجی رژیم ولایت فقیه از پرونده هسته ای آن و اعلام وضعیت قرمز، یک تغییر رویکرد عُمده در سیاست غرب، روسیه و همینطور چین نسبت به مواضع پیشین خود که در آنها آگاهانه تهدید دستیابی حاکمان ایران به جنگ افزار هسته ای ناچیز جلوه داده می شد یا احتمال آن تنها در آینده ای نامعلوم ترسیم می گردید، به شُمار می آید.

سیاست مزبور که ماراتُن مُذاکره، بازی موش و گُربه و بندبازی بین شلاق و شیرینی را در کارنامه اش به ثبت رسانده، در عمل فُرصت و امکان فراروییدن بُحران هسته ای رژیم مُلاها به مرحله خطرناک کُنونی را فراهم آورد. تاکتیک سرپا نگه داشتن بوکسور گیج در گوشه ی رینگ، منافع مُتنوعی برای به کار گیرندگانش داشت.

روسیه و چین می توانستند با حفظ تنش در مُناسبات غرب و جمهوری اسلامی، ضمن ایجاد مانع بر سر راه نفوذ بیشتر رقیبان در خاورمیانه، مُشتریان قدرشناس خود را نیز چپاول کنند. ایالات مُتحده از این رویکرد برای مُدیریت پیامدهای اشغال عراق و افغانستان و نیز تحکیم سُلطه در خلیج فارس بهره می بُرد و سرانجام اروپا قادر بود از پُشت عینک مزبور با یک چشم به منافع بازرگانی با جمهوری اسلامی و حوزه های سیاسی که تشکیل می دهد و با چشم دیگر به ایده شراکت در "نظم نوین جهانی" بنگرد.

رد پای این سیاست را در گُزارش "شورای اطلاعات ملی" آمریکا می توان مُشاهده کرد. نهاد مزبور که مُتشکل از 16 سازمان جاسوسی و اطلاعاتی این کشور است در آذر ماه 86 اعلام کرد، "اطمینان زیادی" دارد که رژیم ایران در سال 2003 برنامه توسعه تسلیحات هسته ای خود را مُتوقف کرده و "اطمینان نسبی" دارد که تا تابستان 2007 هم آن را از سر نگرفته است.

در همین چارچوب، واریته "سه تُفنگدار" و "مادام آلبرایت" و سناریوی "مُدره" و "مُحافظه کار" آنها می گُنجد.

از همه اینها اما ثابت قدم تر در نشان دادن دُم خُروس، نهاد بین المللی بازرسی و نظارت فعالیتهای هسته ای مُلاها، آژانس انرژی اتُمی بود که پُشتکارانه، ناشی گریهای رژیم مُلاها را اصلاح و تزیین می کرد. آقای البرادعی، رییس وقت آژانس به تازگی علت این سند سازیها را "کوشش برای جلوگیری از جنگ" عُنوان کرده است.

اکنون چنین می نماید که موضوع اصلی سرانجام روی میز گُذاشته شُده باشد. این یک نشانه مُطمین از اشباع ظرفیت رویکرد پیشین است. در همین حال تحول مزبور به طور مُجرد قادر نیست همه ی زوایای موضع جدید را توضیح بدهد.